हिन्दी |
- हिन्दी वर्णमाला ज्ञान
- शब्द विचार (संज्ञा, सर्वनाम विशेषण क्रिया और अव्यय)
- विकारी शब्द - लिंग, वचन, काल, कारक, वाच्य एवं विकारी शब्दों का रूपांतरण
- शब्द प्रकार (i) उत्पत्ति के आधार पर (ii) रचना के आधार पर (iii) अर्थ के आधार पर (एकार्थी, अनेकार्थी, विलोम, पर्यायवाची, वाक्यांश के लिए एक शब्द युग्म शब्द इत्यादि)
- संधि, समास, उपसर्ग एवं प्रत्यय के प्रकार एवं उदाहरण शब्द शुद्धि एवं वाक्य शुद्धि के प्रकार एवं उदाहरण
- वाक्य विचार वाक्य के अंग, प्रकार, रूपांतरण इत्यादि
- विराम चिह्न - प्रकार एवं प्रयोग
- मुहावरे एवं लोकोक्तियाँ
- शब्द शक्ति
- अपठित गद्यांश के भाव एवं व्याकरण से संबंधित प्रश्न
- अपठित पद्यांश के भाव एवं व्याकरण से संबंधित प्रश्न पारिभाषिक शब्दावली
|
English |
- Parts of speech
- Tenses
- Voice
- Narration
- Transformation
- Conditional Sentences
- Idioms and proverbs
- Phrasal verbs
- One word substitution
- Clauses Analysis Subject verb Agreement
- Synonyms and Antonyms
- An acquaintance with literary terms
- Modal Auxiliaries
- Prepositions
- Unseen passage-Prose
- Unseen passage-Poetry
- Basic knowledge of English sounds and their Phonetic symbols
|
संस्कृत |
- संज्ञाप्रकरणतः सामान्यप्रश्नाः इत् संज्ञा, सहिता, सवर्णम्, उदात्त, अनुदात्तः,स्वरितः, उच्चारणस्थानानि ।
- प्रत्ययप्रकरणम् - कृन्दत प्रकरणम्, तद्धित प्रकरणम्, स्त्री प्रकरणम् ।
- संधिः ।
- समासाः।
- निम्नलिखिताना शब्दरूपाणां ज्ञानम्- राम, हरि गुरू, मति, रमा, वारि, अस्मद् युष्मद् ।
- निम्नलिखितानां धातुरूपाणां ज्ञानम् भू एच (लट् लकार, लृट् लकार, लड़ लकार, लोट् लकार, विधिलिड, लकार )।
- अव्ययाना प्रयोगः ।
- उपसर्गाः ।
- कारकप्रकरणम्।
- हिन्दीवाक्यानां संस्कृतानुवादः ।
- कारक-प्रत्यय-समास-अधारितवाक्यानाम् अशुद्धिसंशोधनम् ।
- संस्कृत साहित्येतिहास सम्बन्धि सामान्यपरिचयात्मक प्रश्ना-
- लौकिक साहित्यम् - रामायणम्, महाभारतम्।
- महाकाव्यकादयः दृश्यकाव्यकवयः
- कालिदासः भारवि माघ, श्रीहर्षः । भास, भवभूति शुद्रकः ।
|
सिंधी |
|
पंजाबी |
|
उर्दू |
|
गणित |
- संख्याओं के लिए घातांक नियम
- परिमेय एवं अपरिमेय संख्याएँ वास्तविक संख्याएँ एवं दशमलव प्रसार वास्तविक
- वर्ग और वर्गमूल घन और घनमूल
- बहुपद बहुपद के शून्यक, शेषफल प्रमेय, बहुपदो का गुणनखण्ड, बीजीय सर्वसमिकाएँ, बहुपदों के शून्यकों का ज्यामितीय अर्थ, विभाजन एल्गोरिथ्म, द्विघात समीकरण
- दो चरों वाले रैखिक समीकरण
- प्रतिशतता, लाभ-हानि, सरल ब्याज, चक्रवृद्धि ब्याज, अनुपात -समानुपात, वृद्धि एवं हास दर
- रेखाएँ और कोण
- समतलीय आकृतियाँ त्रिभुजों की समरूपता त्रिभुजो की सर्वागसमता चतुर्भुज वृत, बहुभुज
- समतलीय आकृतियों का क्षेत्रफल एवं परिमाप (त्रिभुज, आयात, वर्ग, समान्तर चतुर्भुज, समलम्ब चतुर्भुज, वृत)
- ठोस आकृतियों का पृष्ठीय क्षेत्रफल एवं आयतन (घन, घनाभ, बेलन, शंकु, गोला). एक ठोस का एक आकार से दूसरे आकार में रूपान्तरण
- साख्यिकी बारंबारता बंटन सारणी, मिलान चिह्न, दण्ड आलेख (बार ग्राफ). आयत चित्र, वृत्तीय ग्राफ (पाईचित्र), केन्द्रीय प्रवृति के माप बहुलक माध्य, माध्यक
- प्रायिकता प्रायोगिक एवं सैद्धान्तिक दृष्टिकोण
|
विज्ञान |
- परमाणु एवं अणु मोल संकल्पना, रासायनिक सूत्र परमाणु की संरचना
- तत्व, यौगिक और मिश्रण, भौतिक एवं रासायनिक परिवर्तन
- रासायनिक अभिक्रियाएँ एवं समीकरण, उपचयन एवं अपचयन
- अम्ल, क्षार एवं लवण, चस्केल
- कार्बन तथा उसके यौगिक
- कोशिका सरचना एवं प्रकार्य
- ऊतक - पादप ऊतक, जंतु ऊतक, सरल एवं जटिल ऊतक
- जैव प्रक्रम पोषण श्वसन परिवहन, उत्सर्जन
- नियन्त्रण एवं समन्वय
- जीवों में जनन, जनन में हार्मोन्स की भूमिका
- सूक्ष्म जीवों से फैलने वाले रोग, कानक रोग
- जैव रासायनिक चक्र
- भोजन के प्रमुख एवं इसकी करी से होने वाले रोग, संतुलित भोजन
- बल एवं गति गति के नियम
- विद्युत धारा एवं परिपथ का नियम प्रतिरोधों का संयोजन विद्युत धारा के तापीय रासायनिक एवं चुम्बकीय प्रभाव
- गुरुत्वाकर्षण, कंपलर के नियम उत्प्लावकता, आर्किमीडीज का सिद्धान्त
- ताप एवं उष्मा, तापमापी, उष्मा संचरण
- प्रकाश का परावर्तन, गोलीय दर्पण, प्रकाश का अपवर्तन, गोलीय लेंस, मानव नेत्र दृष्टि दोष
- ध्वनि
- सौर मण्डल चन्द्रमा, तारे, सौर परिवार- सूर्य, ग्रह. धूमकेतु, तारामण्डल)
|
सामाजिक अध्ययन |
- प्राचीन भारत की सभ्यता एवं संस्कृतिः- सिंधु घाटी सभ्यता, वैदिक संस्कृति,
- बौद्ध एवं जैन धर्म एवं महाजनपद काल । मौर्य साम्राज्य:- मौर्य साम्राज्य की राजनीतिक एवं प्रशासनिक व्यवस्थाएँ । सम्राट
- अशोक का धन्म एवं अभिलेख ।
- दिल्ली सल्तनत एवं मुगल साम्राज्य:- दिल्ली सल्तनत का विस्तार, मुगल
- साम्राज्य एवं राजपूत राज्यों के साथ संबंध, सल्तनत एवं मुगल कालीन
- प्रशासनिक व्यवस्थाएँ पृथ्वीराज चौहान
- भारतीय राष्ट्रीय आंदोलन |
- पृथ्वी:- गतियाँ, अक्षांश एवं देशांतर
- वायुमण्डलः- संघटन, संरचना, पवनें, वायुमण्डलीय संचरण
- महासागर:- ज्वार-माटा, धाराएँ, जल-थल वितरण ।
- संसार की प्रमुख वनस्पति, वन्यजीव ।
- राजस्थान के कृषि आधारित उद्योग ।
- विश्व:- कृषि के प्रकार प्रमुख औद्योगिक प्रदेश ।
- भारतीय संविधान संविधान निर्माण की प्रक्रिया एवं विशेषताऐं, उद्देशिका मूल अधिकार, नीति निर्देशक तत्व व मूल कर्तव्य ।
- सरकार का गठन व कार्य- विधायिका, कार्यपालिका व न्यायपालिका । स्थानीय शासन- ग्रामीण एवं नगरीय, 73वां एवं 74वां संविधान संशोधन
- विधेयक । | भारतीय लोकतांत्रिक प्रक्रिया एवं उसमें महिला प्रतिनिधित्व।
- भारत की संघीय व्यवस्था, केन्द्र-राज्य संबंध
भारतीय अर्थव्यवस्था
- अर्थव्यवस्था के क्षेत्रक
- औपनिवेशिक काल में भारतीय अर्थव्यवस्था
- उदारीकरण, निजीकरण, वैश्वीकरण
- विश्व व्यापार संगठन
- निर्धनता व खाद्य सुरक्षा
मुद्रा एवं बैकिंग
- मुद्रा के आधुनिक रूप
- साख की विभिन्न स्थितियों
- स्वयं सहायता समूह
उपभोक्ता के अधिकार - उपभोक्ता एवं उसके अधिकार
भारतीय अर्थव्यवस्था का विकास
- राष्ट्रीय विकास
- राष्ट्रीय आय
- मानव विकास
राजस्थान में कृषि और विपणन
- कृषि उपज मंडी
- सार्वजनिक वितरण प्रणाली
|